พระครูปัญญาสารนิวิฐ เจ้าอาวาสวัดสูงเม่น ต.สูงเม่น อ.สูงเม่น จ.แพร่ เจริญพรว่า ด้วยคณะศรัทธาวัดสูงเม่น ร่วมกับจังหวัดแพร่ อําเภอสูงเม่น เทศบาลตําบลสูงเม่น มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตแพร่, การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานแพร่, สํานักงานวัฒนธรรมจังหวัดแพร่ สํานักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดแพร่ และอาจารย์ชาญวิทย์ – คุณทิพย์วรรณ เมธาชัยวุฒิ เครือข่ายอนุรักษ์คัมภีร์ใบลาน วัดสูงเม่น ร่วมรักษาประเพณีโบราณ “แห่งเดียวของโลก” “ตากธัมม์ ตานข้าวใหม่ หิงไฟพระเจ้า”ประเพณีโบราณ แห่งเดียวของโลก เพื่อเจริญรอยตามปฐมสังฆครูบาแห่งล้านนาไทยชาวสูงเม่น “ครูบากัญจนอรัญวาสีมหาเถร” (ครูบามหาเถร) ผู้สร้างคัมภีร์ใบลานล้านนามากที่สุดในโลก ได้สั่งไว้ให้ทำทุกปี เพื่อรักษาพระธัมม์ให้โขตกะค้ำชูพระพุทธศาสนา 5,000 พระวัสสาแล
“ครูบากัญจนอรัญวาสีมหาเถร” หรือ “ครูบามหาเถร” แห่งวัดสูงเม่น ต.สูงเม่น อ.สูงเม่น จ.แพร่ เป็นพระนักปฏิบัติชื่อดังในอดีตเกิดเมื่อปีระกา พ.ศ.2332 ตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ 1 ในหมู่ที่ 2 ต.สูงเม่น อ.สูงเม่น จ.แพร่ บวชเป็นสามเณรตั้งแต่อายุยังน้อย และบวชเป็นพระภิกษุ เมื่อปีพ.ศ.2352 ที่วัดศรีชุม เมืองแพร่ ได้รับฉายาว่า กัญจนภิกขุมุ่งมั่นศึกษาเล่าเรียนพระธรรมวินัยและภาษาบาลีจนแตกฉาน รวมทั้งภาษาล้านนาได้ช่วยเป็นครูสอนพระภิกษุในวัดศรีชุมต่อมาระยะหนึ่ง ก่อนย้ายกลับมาจำพรรษาอยู่ที่วัดสูงเม่น
ทั้งนี้ วัดสูงเม่น เก็บรวบรวมคัมภีร์โบราณล้านนาไว้จำนวนมาก กลายเป็นแหล่งวรรณกรรมและตำรายา รวมถึงการบันทึกเรื่องราวในอดีตไว้อย่างน่าสนใจครูบามหาเถร จึงนับเป็นพระภิกษุที่ทำคุณประโยชน์ให้กับพระพุทธศาสนาไว้อย่างมหาศาลยิ่ง
พ.ศ.2563 ในวาระครบ 231 ปี ชาตกาล ครูบากัญจนอรัญวาสีมหาเถร กำหนดจัดงานประเพณี “ตากธัมม์ เมืองแพร่ เมืองงาม” ตามรอย..ครูบามหาเถร ปฐมสังฆครูบาแห่งล้านาไทยเนื่องในงานประเพณี “ตากอธัมม์ ตานข้าวใหม่ หิงไฟพระเจ้า จังหวัดแพร่ ปีที่ 15” แห่งเดียวในโลก
วันอาทิตย์ที่ 27 ธันวาคม 2563 (วันขึ้น 13 ค่ำ เดือน 4 เหนื่อ)
เวลา 07.00 น.ทำบุญตักบาตร / และ แสดงธัมม์อานิสงส์ ตากธัมม์ จำนวน 1กัณฑ์ และ พิธีอัญเชิญคัมภีร์ใบลานชุดตากธัมม์ปฐมฤกษ์ 64 คัมภีร์ จากหอนิพพาน มาสู่ ลานธัมม์ เจดีย์หลวงปู่ครูบามหาเถร
เวลา 08.30 น.พิธีกรรม “บวงสรวงเทพยาดา รักษาธัมม์” หน้าลานธัมม์….เจดีย์ครูบามหาเถร
เวลา 10.00 น.นิทรรศการ “ตากธัมม์ เมืองคัมภีร์ วิถีคนเมือง 5 ฐานการเรียนรู้ กว่าจะเป็นคัมภีร์ใบลาน วัดสูงเม่น”
เวลา 11.00 น.ถวายภัตตาหารเพลแต่พระภิกษุสามเณร
เวสา 13.00 น.กิจกรรม ประกวดตีกลองบูชาคัมภีร์ เมืองคัมภีร์ธัมม์โบราณ จังหวัดแพร่
เวลา 15.30 น.เตรียมขบวนแห่ “ประเพณี ตากธัมม์ ตานข้าวใหม่ หิงไฟพระเจ้า” ณ เทศบาลตำบลสูงเม่น จุดเริ่มต้นขบวน
เวลา 16.00 น.เริ่มขบวนแห่ “ตากธัมม์ ตนข้าวใหม่ หิงไฟพระเจ้า” จาก เทศบาลตำบลสูงเม่น มายัง วัดสูงเม่น
เวลา 17.00 น.พิธี เปิดงานประเพณี ตากธัมม์ ตานข้าวไหม่ หิงไฟพระเจ้า จังหวัดแพร่”
เวลา 19.00 น.ตานตุงเงิน ตุงทอง และ ตานธัมม์ปีเกิด และ ชมศิลปะการแสดงของชาวลานธัมม์
วันจันทร์ที่ 28 ธันวาคม 2563 (วันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 4 เหนือ)
เวลา 07.00 น.ทำบุญตักบาตร แสดงธัมม์ อานิสงส์ตานธัมม์ 1 กัณฑ์ และ เจิมคัมภีร์ชุดปฐมฤกษ์ตากธัมม์ 64 คัมภีร์
เวลา 09.30 น.ฟังการเสวนา “การขับเคลื่อนชุมชนคุณรวมพลังบวร ด้วยกระบวนการจัดการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน”
เวลา 10.30 น.พิธีมอบโล่และเกียรติบัตร “สุดยอดผู้สนับสนุน 64 ท่าน” ขับเคลื่อนชุมชนคุณธรรมพลังบวร จังหวัดแพร่
เวลา 11.30 น.ถวายภัตตาหารเพลแด่พระภิกษุสามเณร
เวลา 13.00 น.กิจกรรม ประกวด ” ห่อคัมภีร์หม้อห้อมทันใจ และ ทำบายศรีบูชาธัมม์ พระเจ้า 5 พระองค์
เวลา 15.00 น.
กิจกรรม นั่งรถรางเส้นทางธัมม์ แผ่เมตตาธัมม์ปารมี ถวายคัมภีร์ 5 วัด
เวลา 18.39 น.พิธี แห่ข้าวใหม่ และ หิงไฟพระเจ้าบูชาธัมม์ ชมการแปรรูปผลิตภัณฑ์ข้าวใหม่แบบ วิถีคนเมือง
เวลา 19.30 น.”การแสดง แสง สี เสียง เล่าขานตำนานธัมม์ ครูบามหาเถร ปฐมสังฆครูบาแห่งล้านนาไทย”
เวลา 21.00 น.”พิธีปฏิบัติธรรมและสวดมนต์บทพิเศษ ล้านนา และ ล้านช้าง สมโภชคัมภีร์ถวายบูชาคุณครูบามหาเถร
วันอังคารที่ 29 ธันวาคม 2563 (วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 4 เหนือ)
เวลา 07.00 น.ไหว้พระ – ทำวัตรเช้า – รับศีล – สวดตักบาตร.. พิธีตานข้าวใหม่
เวลา 08.29 น.พิธี “หิงไฟพระเจ้า และ เชิญร่วม ตากธัมม์”ถวายเป็นรัตนตรัยบูชา ตามรอยหลวงปู่ครูบามหาเถร
เวลา 09.39 น.พิธี สืบชาตาธัมม์หลวง และ ถวายตุงเงิน ตุงทอง
เวลา 11.00 น.พิธีอัญเชิญคัมภีร์ชุดปฐมฤกษ์ที่ตากแล้ว ประดิษฐาน ขึ้นสู่ หอพระไตรปิฎกอักขระภาษาล้านนา (หอฟ้า)
เวลา 11.30 น.ถวายภัตตาหารเพลแด่พระภิกษุสามเณร เสร็จบวรมวลเพียงเท่านี้ก่อนแล
นอกจากนั้นภายในงานมี ตลาด จำหน่ายผลิตภัณฑ์ชุมชนคุณธรรมพลังบวรจังหวัดแพร่ตลอด 3 วัน ทางวัดสูงเม่น จึงขอเชิญชวนพุทธศาสนิกชนร่วมงานทำบุญประเพณี”ตากธัมม์ เมืองแพร่ เมืองงาม” ตามรอย..ครูบามหาเถร ปรมสังฆครูบาแห่งล้านนาไทยเนื่องในงานประพณี “ตากธัมม์ ตานข้าวใหม่ หิงไฟพระเจ้า จังหวัดแพร่ ปีที่ 15” แห่งเดียวในโลกตามวันเวลาข้างต้น
