ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ตามนโยบายของ นายอรรถพล เจริญชันษา อธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช และ นายกมล นวลใย ผู้อำนวยการสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 13 สั่งการให้หน่วยงานภาคสนามในสังกัดทุกแห่งเดินหน้ารณรงค์ “เคาะประตูบ้าน” เพื่อขอความร่วมมือพี่น้องประชาชนรอบแนวเขตป่าในการเป็นหูเป็นตาป้องกันไฟป่าตามแผนมาตรการแก้ไขปัญหาไฟป่า หมอกควันและฝุ่น pm 2.5 ของรัฐบาล
อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย โดย นายประวิทย์ ใจคำ หัวหน้าอุทยานแหงชาติเวียงโกศัย ได้นำเจ้าหน้าที่อุทยานเร่งดำเนินการรณรงค์ประชาสัมพันธ์เคาะประตูบ้าน ขอโอกาสพี่น้องประชาชนในพื้นที่รับผิดชอบในการอธิบาย ทำความเข้าใจ และขอความร่วมมืองดจุดไฟเผาป่าและเผาในที่โล่งทุกรูปแบบในช่วงที่กำหนดของแต่ละพื้นที่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเข้าพบผู้นำชุมชน ทั้งในด้านของผู้นำทางการปกครอง เช่น กำนัน ผู้ใหญ่บ้านในแต่ละหมู่บ้าน รวมถึงผู้นำทางจิตวิญญาณที่ชาวบ้านในหมู่บ้านให้การเคารพนับถือและเชื่อฟัง ซึ่งมีอิทธิพลต่อความเชื่อและความร่วมมือของพี่น้องประชาชนในแต่ละหมู่บ้าน
ในการนี้ ได้เข้าพบปะพูดคุยกับผู้นำหมู่บ้านและผู้นำทางจิตวิญญาณ (เก๊าผี) และพี่น้องประชาชนบ้านแม่พุงหลวง บ้านค้างปินใจ บ้านค้างคำปัน บ้านขุนห้วย ตำบลแม่พุง อำเภอวังชิ้น และบ้านสลก บ้านค้างคำแสน บ้านปันเจน และบ้าค้างใจ ตำบลแม่เกิ๋ง อำเภอวังชิ้น ซึ่งหมู่บ้านเหล่านี้เป็นหมู่บ้านที่อยู่ติดกับแนวเขตอุทยาน และพี่น้องประชาชนส่วนใหญ่เป็นชาวกะเหรี่ยงซึ่งมีวิถีชีวิตที่ผูกพันกับป่าและมีการพึ่งพิงใช้ประโยชน์จากป่าของอุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย
จากการพบปะพูดคุย สามารถสร้างความรับรู้และความเข้าใจร่วมกันได้ว่า “การป้องกันรักษาป่า การป้องกันไฟป่า พี่น้องประชาชนและเจ้าหน้าที่ต้องใช้ใจทำงาน ถ้าทุกคนมีใจให้กันแล้ว ไม่ว่าปัญหาใดๆ ก็สามารถร่วมกันทำงานให้สำเร็จลุล่วงไปได้ แม้หากเกิดไฟป่าที่นอกเหนือจากการควบคุมดูแลอย่างสุดความสามารถ ก็พร้อมที่จะช่วยกันเข้าระงับเหตุไม้ให้ลุกลามสร้างความเสียหายเป็นวงกว้าง” ซึ่งในปีที่ผ่านมานั้น ในพื้นที่ของทั้ง 2 ตำบล ไม่เกิดไฟป่าขึ้นในพื้นที่ป่าของอุทยานแห่ชาติเวียงโกศัยเลย
การป้องกันและแก้ไขปัญหาไฟป่า นอกจากการบังคับใช้กฎหมายแล้ว การใช้กฎหมู่ กฎทางสังคมของแต่ละหมู่บ้าน รวมถึงใช้ความเชื่อทางจิตวิญญาณ ความเชื่อในความศักดิ์สิทธิ์ของเจ้าป่าเจ้าเขา ผีขุนน้ำต่างๆ ก็มีความสำคัญ ให้ทุกอย่างสอดประสานกัน ซึ่งอาจจะส่งผลให้เกิดความยำเกรง และลดพฤติกรรมลักลอบเผาป่าลงได้
ทั้งนี้ อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย จะร่วมมือกับพี่น้องประชาชนทุกหมู่บ้านรอบแนวเขต และหน่วยงานราชการในพื้นที่ จัดกิจกรรม “ร่วมใจรักษ์ป่า บูชาผีขุนน้ำ สืบสานวัฒนธรรมคนอยู่คู่กับป่า” ขึ้น ในวันที่ 5 มีนาคม 2567 ณ ที่ทำการอุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย โดยมีกิจกรรมต่างๆ เช่น การบูชาผีขุนน้ำ การสาปแช่ง (ตู้) ผู้ที่จุดไฟเผาป่าในพื้นที่อุทยานและพื้นที่ป่าใกล้เคียงโดยผู้นำทางจิตวิญญาณ (เก๊าผี) ของพี่น้องชาวกะเหรี่ยงและคนพื้นเมืองในทุกหมู่บ้าน การดื่มน้ำสาบานเพื่อแสดงตนในการปกป้องรักษาผืนป่า เป็นต้น.
